Bia ngò, sao nỡ giả đò ngó lơ?
Tờ BMJ Case Reports trong số ra đầu tháng 8/2018 nêu một ca dị ứng độc đáo: một phụ nữ Ý, 29 tuổi, bị sốc phản vệ chỉ vài phút sau khi nhâm nhi ly bia có hương vị của ngò. Đây là trường hợp dị ứng với “bia ngò” đầu tiên trên thế giới được ghi nhận. Sốc phản vệ không phải chuyện chơi, có thể tử vong trong vài phút nếu không được cứu chữa kịp thời.
Vũ Thế Thành
Ngò ta giấu mặt
vị ngò ta gây dị ứng là trường hợp đầu tiên được ghi nhận Caption
Hương vị ngò trong bia được nói ở đây là ngò ta (coriander), không phải ngò tây (parsley), dù cả hai đều là loại rau gia vị rất thông dụng trong các món ăn ở Tây
lẫn ở Ta.
Cũng như nhiều loại rau gia vị khác, rau và hạt ngò ta cũng được dùng như một loại thảo dược trong y học dân gian như giúp cải thiện tình trạng ăn không tiêu, đầy hơi, tiêu chảy, thậm chí dùng lá ngò giã nát đắp lên vế thương chống nhiễm trùng.
Ngò ta có mùi thơm là do tinh dầu, thành phần chính là linalool và các chất thơm hữu cơ có gốc terpen. Chiết xuất hương liệu từ ngò ta chủ yếu là từ hạt hơn là từ lá, vì hạt ngò ta chứa tinh dầu nhiều hơn.
Chính vì hương vị của ngò ta mà một số nhà chế biến thủ công, thường là ở Bỉ và Đức, đã thêm ngò (hạt ngò sấy khô, giã nát) vào bia cho thêm phần đậm đà đặc sản của bia tươi (bia draft).
Thành phần của bia gồm lúa mạch malt hóa, hoa bia (houblon), men bia…, có thể có thêm các loại ngũ cốc khác như lúa mì, gạo, bắp, bo bo… Nếu ai xui xẻo dị ứng với bia, thông thường sẽ dị ứng với một trong các loại nguyên liệu kể trên, chứ ít ai ngờ tới chuyện dị ứng với hương vị đậm đà của ngò ta.
Thật ra, khoa học đã ghi nhận ngò ta có thể gây dị ứng, như các loại rau gia vị bà con của nó như rau thìa là (dill) chẳng hạn, và người nào xui xẻo lắm mới bị dị ứng với những thứ rau gia vị này. Vì rất ít xảy ra, nên khoa học mới gọi đây là những chất gây dị ứng giấu mặt (hidden allergens).
Cơ quan an toàn thực phẩm châu Âu chỉ ra 14 loại thực phẩm thường gây dị ứng buộc phải ghi trên nhãn: đậu phộng, đậu nành, trứng, sữa, cá, loài giáp xác (tôm cua…), loài nhuyễn thể (nghêu sò ốc hến, mực, bạch tuộc), các loại ngũ cốc chứa gluten (lúa mì, lúa mạch), mù tạt, hạt mè….
Dị ứng (thực phẩm) xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể không chấp nhận một loại protein nào đó, nên phản ứng chống lại, làm nổi mề đay, ngứa ngáy, chảy nước mũi… Nghiêm trọng thì gây sốc phản vệ, vong mạng như chơi.
Khoa học chưa rõ chất nào trong ngò ta đã gây ra nông nỗi, và ngò ta cũng như rất nhiều chất gây dị ứng giấu mặt khác, không buộc phải kê khai trên nhãn.
Đành phải giả đò ngó lơ
Bia là đồ uống truyền thống của Tây, nhiều quán bia sản xuất bia gia truyền, rồi thêm hương liệu tự nhiên từ thảo mộc để tạo hượng vị đặc sản của bia.
Câu chuyện cô gái người Ý nhâm ly bia truyền thống bị sốc phản vệ suýt chết xảy ra từ hồi tháng 9 năm 2017. Bia là nguyên nhân gây dị ứng, điều này đã rõ, nhưng thứ nào trong bia gây dị ứng thì không rõ, thông thường vẫn là do houblon, lúa mạch, men bia… Tuy vậy cô nàng vẫn thường uống bia, có bị sao đâu.
Ấm ức, sau khi suýt chết vì…bia, cô nàng trở lại quán cũ mua ly bia đem đến bệnh viện. Bác sĩ cũng… bó tay vì không biết thứ gì gây dị ứng. Chỉ đến khi bác sĩ đến tận nơi sản xuất bia, mới biết bia có thêm bột ngò ta với hàm lượng 1gr/lít bia. Làm test rau ngò ta với cô gái, thì cô bị dị ứng. Thủ phạm đã được nhận diện.
Ngò ta gây dị ứng, khoa học đã biết. Nhưng bia có hương vị ngò ta gây dị ứng là trường hợp đầu tiên được ghi nhận, và BMJ Case Reports đã đưa lên báo ca dị ứng độc đáo này.
Cô nàng người Ý có thể thò tay bứt cọng ngò (để nhớ ai đó, chứ không thể ăn), nhưng với “bia ngò” có thèm cách mấy, cô cũng đành giả đò ngó lơ thôi.
Vũ Thế Thành (vuthethanh202@gmail.com)
